BỆNH LIÊN CẦU KHUẨN Ở GIA CẦM: NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG VÀ GIẢI PHÁP ĐIỀU TRỊ HIỆU QUẢ

Bệnh liên cầu khuẩn ở gia cầm là một căn bệnh do vi khuẩn thuộc chi Streptococcus gây ra và phổ biến khắp nơi trên thế giới. Bệnh có thể xuất hiện dưới dạng nhiễm trùng huyết cấp tính và mạn tính, với tỷ lệ tử vong từ 0,5-50%, đôi khi là dạng nhiễm trùng thứ phát từ vi khuẩn thường xuyên có trong hệ vi sinh vật đường ruột và niêm mạc bình thường của gia cầm. Fivevet cung cấp các giải pháp hỗ trợ điều trị và phòng ngừa bệnh liên cầu khuẩn hiệu quả bằng các sản phẩm kháng sinh đặc hiệu, giúp giảm thiểu thiệt hại và bảo vệ toàn diện sức khỏe đàn gia cầm.
 

I. Căn bệnh liên cầu khuẩn ở gia cầm
Liên cầu khuẩn bắt màu Gram dương, có dạng hình cầu, đứng đơn lẻ, thành đôi hoặc thành chuỗi ngắn, không di động, không hình thành nha bào, yếm khí tùy tiện, phản ứng catalase dương tính và có khả năng lên men một số loại đường.
Các loài liên cầu khuẩn liên quan đến bệnh ở gia cầm bao gồm: Streptococcus zoopidemicus (còn gọi là S.gallinarum), S. bovis và S. dysagalactiae. Một loài mới được xác định là S.pleomorphus, thường xuyên có mặt trong manh tràng gà, gà tây và vịt nhưng vai trò gây bệnh vẫn chưa được xác định rõ ràng. S. mutans, một loài vi khuẩn thường xuyên có trong xoang họng của người cũng đã được xác định là có liên quan tới bệnh bại huyết và gây chết ở ngỗng. Nguồn nước uống bị nhiễm tạp khuẩn hoặc rác thải bẩn là các yếu tố có thể gây bệnh.

II. Dịch tễ học
2.1. Loài vật mắc bệnh
S. zoopidemicus chủ yếu gây bệnh ở gà nuôi, nhưng cũng đã thông báo đây là nguyên nhân gây chết ở gia cầm hoang dã. Trong phòng thí nghiệm có thể gây bệnh cho thỏ, chuột bạch, gà tây, bồ câu, vịt và ngỗng.
S. bovis gây ra dạng nhiễm trùng máu cấp tính và nhiễm trùng khớp ở bồ câu đã được thông báo. Hiện tượng viêm các mô liên kết (giữa da và mô liên kết dưới da) đã được quan sát ở gà đẻ do S. dysagalactiae gây ra. Streptococcus spp cũng đã được phân lập từ các bệnh tích viêm tủy xương của gà tây, cùng với vi khuẩn E.coli.

2.2. Phương thức truyền lây
- Đường miệng và hô hấp là con đường lây lan chính.
- Qua các vết thương trên da, đặc biệt là các lò ấp.
Khi lây truyền qua đường không khí S. zoopidemicus có thể gây bệnh bại huyết cấp tính ở gà. Hiện tượng viêm nội tâm mạc xuất hiện khi hiện tượng bại huyết chuyển sang giai đoạn cận cấp tính hoặc mạn tính.

III. Triệu chứng của bệnh liên cầu khuẩn ở gia cầm
Thời gian ủ bệnh dao động từ 1 ngày đến vài tuần, thường từ 5-21 ngày.
Trong trường hợp nhiễm bệnh do S. zoopidemicus, triệu chứng lâm sàng điển hình gồm: bại huyết cấp tính, con vật mệt mỏi, hốc hác, mào và yếm nhợt nhạt, lông xung quanh đầu bị nhuốm máu, phân có màu vàng. Con vật có biểu hiện tím tái ở giai đoạn cuối của bệnh. Tỷ lệ gà chết từ 0-50%. Gà đẻ có thể giảm 15% tỷ lệ đẻ.
Có thể phân lập được cả 2 loại vi khuẩn Streptococcus spp và Staphylococcus aureus trong các trường hợp viêm màng kết mạc có mủ và fibrin cấp tính ở gà. Ở bồ câu, nhiễm trùng với S. bovis sẽ gây ra hiện tượng chết cấp tính hàng loạt, đôi khi kèm theo các biểu hiện què, chán ăn, tiêu chảy và không có khả năng bay.

IV. Bệnh tích của bệnh liên cầu khuẩn
Các dấu hiệu thường gặp bao gồm:
- Lách và gan sưng (có hoặc không có điểm hoại tử màu đỏ, xám hoặc trắng, đường kính khoảng 1 cm).
- Thận sưng, tụ máu dưới da và viêm xoang bụng.
- Xoang bao tim bị viêm thanh dịch.
- Lông vùng đầu và cổ bị nhuốm máu do máu chảy từ miệng ra.
- Ở bồ câu có hiện tượng sung huyết lách và gan, tích tụ dịch rỉ viêm ở xung quanh cơ ức.
- Vùng da và dưới da ở gà thịt có hiện tượng viêm (do nhiễm cả hai loại vi khuẩn E.coli và S.dysagalactiae).
Trong thể mạn tính, bệnh gây ra tình trạng viêm bã đậu ở các khớp, viêm tủy xương, viêm vòi trứng, viêm gan và viêm ngoại tâm mạc có tư huyết, viêm cơ và các van tim. Van tim hoại tử có màu vàng, trắng hoặc nâu vàng và sần sùi. Bệnh tích này thường gặp ở van hai lá, ít thấy ở van động mạch và van nhĩ thất. Ngoài ra, một số bệnh tích có thể thấy là tim bị sưng to, nhạt màu, mềm nhũn. Gan, lách, phổi, thận và não cũng có thể xuất hiện tình trạng nhồi máu.
 

V. Chẩn đoán bệnh liên cầu khuẩn
Chẩn đoán lâm sàng dựa trên triệu chứng bệnh tích đặc trưng của bệnh.
Chẩn đoán cận lâm sàng, mẫu bệnh phẩm được lấy để phân lập và xác định các chủng Streptococcus, trong đó bao gồm nhóm C gây bệnh cho gia cầm.
Chẩn đoán phân biệt với bệnh do vi khuẩn Staphylococcusis, do E.coli, do Pasteurella.
Để đảm bảo kết quả nhanh chóng và chính xác, hãy gửi mẫu bệnh phẩm đến các phòng thí nghiệm chuyên môn được trang bị đầy đủ thiết bị và công nghệ chẩn đoán hiện đại, như FiveLab theo số hotline 0822 120 555.

VI. Phòng ngừa bệnh liên cầu khuẩn
Để kiểm soát bệnh liên cầu khuẩn ở gia cầm, cần thực hiện đồng thời các biện pháp sau:
- Giảm tác động stress, môi trường hoặc các bệnh làm suy giảm khả năng miễn dịch của gia cầm, kết hợp tăng cường vệ sinh chuồng trại, định kỳ sử dụng các thuốc khử trùng nhằm làm giảm các lây nhiễm vi khuẩn từ bên ngoài vào cơ thể gia cầm. Sử dụng một trong các sản phẩm sau: Five-BGF, Five-B.K.G, Five-Iodine, Five-Perkon 3S,…
- Tiêm vắc xin phòng bệnh cho gia cầm định kỳ bằng các sản phẩm sau: Five-Gumboro, Five-ID.IB, Five-Powl Pox, Five-AI (H5N1, H5N6), Five-Avifflu H9N2, Five-ND.IB.EDS, Five-Newcastle G7, Five-THT.Poultry,…
- Chăm sóc nuôi dưỡng tốt đàn gia cầm, vệ sinh chuồng trại sạch sẽ, cung cấp nước sạch, đảm bảo thức ăn phù hợp theo lứa tuổi của gia cầm. Nuôi mật độ phù hợp, nhiệt độ, ẩm độ, tốc độ gió theo độ tuổi gia cầm, đảm bảo hạn chế tối đa các yếu tố bất lợi nhất có thể ảnh hưởng đến đàn gia cầm.

VII. Trị bệnh liên cầu khuẩn
Sử dụng một trong các kháng sinh sau: Five-Ampicon super, Five-Lincospec, Five-Gentatylo, Five-Gentadox, Five-Oxytetra 50%, Five-AmoxClav, Five-Tialin,…
Dùng kèm một số sản phẩm sau: Five-Chymosin, Five-Mexicam oral, Five-Long đờm,…
Nếu trường hợp nặng có thể dùng một trong các sản phẩm sau tiêm điều trị cho gia cầm: Five-Gentatylo inj, Five-Gentoxcin, Five-Lincospectin, Centa-Gen couple, combo Cef-Lipe-Dex,… Dùng kèm Five-Butasal, Five-Dexa, Five-Chymosin,…
Sử dụng một trong các sản phẩm sau để tăng cường miễn dịch: Beta-Glucan.C, Five-Masol Forte, Five-Mix lyte, Five-Anti virus,…
Việc chăm sóc nuôi dưỡng tốt đàn gia cầm giúp vật nuôi nhanh chóng hồi phục.
Bệnh liên cầu khuẩn ở gia cầm là một bệnh nhiễm trùng nguy hiểm, có thể gây thiệt hại lớn cho ngành chăn nuôi do tỷ lệ chết cao và ảnh hưởng đến năng suất vật nuôi. Việc nhận biết sớm các triệu chứng, chẩn đoán chính xác nguyên nhân và áp dụng biện pháp điều trị kịp thời là yếu tố then chốt để kiểm soát bệnh hiệu quả. Bên cạnh đó, công tác phòng bệnh chủ động thông qua vệ sinh môi trường, chăm sóc dinh dưỡng và tiêm phòng định kỳ đóng vai trò quan trọng trong việc hạn chế nguy cơ bùng phát dịch. Với sự hỗ trợ từ các sản phẩm đặc hiệu của Fivevet, người chăn nuôi hoàn toàn có thể yên tâm bảo vệ sức khỏe đàn gia cầm một cách an toàn và bền vững.

Câu hỏi thường gặp
1. Bệnh liên cầu khuẩn ở gia cầm là gì?
Bệnh liên cầu khuẩn ở gia cầm là bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn Streptococcus gây ra, có thể xuất hiện dưới dạng cấp tính hoặc mạn tính. Tỷ lệ chết dao động từ 0,5–50%, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và năng suất chăn nuôi.
2. Nguyên nhân gây bệnh liên cầu khuẩn ở gia cầm là gì?
Nguyên nhân chính là do vi khuẩn như S. zoopidemicus, S. bovis, S. dysagalactiae. Vi khuẩn xâm nhập qua đường hô hấp hoặc vết thương hở. Nguồn nước ô nhiễm, môi trường chuồng trại kém vệ sinh làm tăng nguy cơ lây lan bệnh.
3. Triệu chứng của gia cầm khi mắc bệnh liên cầu khuẩn là gì?
Gia cầm mệt mỏi, lông xung quanh màu bị nhuốm máu, mào nhợt nhạt, phân vàng. Con vật có biểu hiện tím tái trước khi chết. Gà đẻ giảm tỷ lệ sinh sản tới 15%. Ở thể mạn tính, có thể bị viêm bã đậu các khớp, liệt hoặc suy nhược kéo dài.
4. Cách chẩn đoán và điều trị bệnh liên cầu khuẩn ở gia cầm?
Chẩn đoán dựa trên triệu chứng lâm sàng và xét nghiệm tại FiveLab để xác định chính xác loại vi khuẩn. Điều trị bằng kháng sinh đặc hiệu như: Five-Ampicon Super, Five-Gentadox, Five-Oxytetra 50%, kết hợp tăng cường miễn dịch và chăm sóc chuồng trại.
5. Làm sao phòng ngừa bệnh liên cầu khuẩn ở gia cầm hiệu quả?
Tăng cường vệ sinh chuồng trại, sử dụng thuốc sát trùng như Five-Iodine, Five-Perkon 3S, tiêm phòng định kỳ bằng vắc xin Fivevet như Five-Newcastle G7, Five-ND.IB.EDS. Kết hợp chăm sóc dinh dưỡng, kiểm soát môi trường nuôi hợp lý.

Xem thêm:
- Bệnh tụ huyết trùng gia cầm
- 5 nguyên tắc khi sử dụng vắc xin cho gia cầm
- Giải pháp nâng cao sức khỏe đường ruột gia cầm